Tek Kullanımlık

Tek Kullanımlık Ürün Ne Demek?

Tek kullanımlık veya kulan at olarak adlandırılan ürünler tek sefer kullanmak için tasarlanmış ve kullanım sonrası atık olarak atılan veya yada geri dönüşüme giden ürünlerdir. Tek kullanımlık ürünler çoğunlukla kağıt, plastik, pamuk veya polistiren köpükten yapılır.  

Tek Kullanımlık ifadesi bazen de kullanım süresi belli olmayan aynı ürünlerin (yıkanabilir hava filitresi) tek sefer yada belirli süre kullanılan (tek kullanımlık hava filtresi) ürünlerden ayırmak için de kullanılır.

Tek Kullanımlık yada kullanat ürünler, sarf malzemesi olarak kullanılan ve tek sefer kullanılıp tüketilen ürünlerle karıştırılmamalıdır. Örneğin, kaynakçıların bitene kadar kullanıp tükettikleri kaynak elektrodu, gaz vb. de “sarf malzemesi” olarak tanımlanır.

Tek Kullanımlık Malzemeler

Te kullanımlık malzemeleri hayatımızın her alanında kullanmaktayız. Tek kullanımlık malzemeler üretildiği hammaddeye göre, kullanım alanlarına göre, kullanıldığı sektöre göre sınıflandırılırlar.

1. Mutfak ve Gıda ürünleri

Mutfak ve gıda ürünlerinde günlük hayatı kolaylaştırmak için bir çok çeşit kullanat ürünler kullanılır. Tahta, plastik, karton , kağıt veya kumaştan üretilen Kullanat çatal, kaşık, bıçak, bardak, tabak , kahve filtresiden, masa örtüsüne kadar çok fazla çeşit ve türde ürün kullanırız. Mutfak ve Gıda ürünlerinde kullanılan tek kullanımlık malzemelerin bazıları şunlardır;

• Kullanat Tahta, Karton veya plastik mutfak Setleri (Çatal, Kaşık, Bıçak, Bardak, Tabak, Tepsi vb.)
• Alüminyum Folyo ve alüminyum kaplar
• Katı ve sıvı sızdırmaz kaplar
• Pişirme Kağıtları
• Peçete, Kağıt Havlu
• Kullan-at masa örtüsü
• Kürdan
• Kapkek paket kağıdı
• Filtre Kahve Filtresi
• Pipet
• Çöp torbası

2- Ambalaj

Ambalaj paketleri çoğu zaman tek kullanımlık olarak üretilir. Ambalajlar geri dönüşüme uygun olmasına rağmen maalesef birçok bölgede geri dönüşümü ya çok az miktarda yapılmakta yada yapılmamaktadır.

3- Tıbbi ve Hijyen ürünleri

Bir çok tıbbı ürün hastalıkların ve enfeksiyonların yayılmaması için tek kullanım için üretilir. Tıbbı ürünler üreten firmalar belirlenen standartlara uygun ürünler üretmekle yükümlüdür. ISO15223: Tıbbı Cihazlar ve EN980 standardı ile, tek kullanımlık olarak üretilen alet ve cihazların üzerine “tek kullanımlık” ,”yalnızca bir kez kullan” yada “tekrar kullanmayın” anlamına gelen uluslar arası tanımlanmış bir sembol olan etiketler yapıştırılır. Bu sembol, içinden 45 ° çizgisi olan bir daire içindeki 2 rakamıdır.

Tek kullanımlık tıbbi ve hijyenik malzemeler:

• Hipodermik iğneler
• Cerrahi Önlük ve Kıyafetler
• Cerrahi İplikler
• Steril Şırınga ve İğneler
• Kanüller, Kataterler ve Endotrakeal Tüpler
• Sterilizasyon, Dezenfektan ve Hijyen Ürünleri 
• Sterilizasyon Ruloları
• Tanı Kitleri, Hematoloji, Mikrobiyoloji, Enfeksiyon ve Klinik Kimya Testleri 
• Teşhis Testleri
• Moleküler Biyolojik Testler, Gen Testleri ve DNA / PCR Testleri
• Diğer Hızlı Teşhis Kitleri
• Serum Setleri, İdrar Torbaları ve Kan Transfüzyon Setleri
• Yara Bakım Setleri ve Yara bantları
• İlk Yardım Malzemeleri 
• Maske, Bone ve Tek Kullanımlık Ürünler için Makine ve Ekipmanlar
• Tuvalet kağıdı
• Kullanat havlular, kağıt havlu, ıslak mendil
• Doğum kontrol ürünleri
• Tek kullanımlık lavmanlar vb ürünler
• Pamuklu çubuk ve pedler
• Medikal eldiven, lastik eldiven, temizlik eldiveni
• Tıbbi maske, toz maskesi
• Bebek ve yetişkin bezleri, eğitim pantolonu
• Traş bıçağı, kullanat traş bıçağı, ağda , tarak ve diğer saç düzenleme ürünleri
• Tarak ve diğer saç düzenleme ürünleri
• Diş fırçası, diş ipi ve diğer ağız bakım ürünleri
• Hastane önlüğü
• Kontak lens

4- Elektronik ve bilgisayar

Eletronik tek kullanımlık ürünler;

• Tek kullanımlık / Şarj edilemeyen piller tehlikeli atık kabul edilir ve yalnızca bu şekilde atılmalıdır
• Tek kullanımlık mürekkep kartuşu
• Tek kullanımlık kameralar
• Elektronik sigara cihazları, bobinler/Tek kullanımlık tanklar/kapsüller
• Tek sefer kayıt yapılabilen Cd, DVD vb
• Yasa Uygulamaları
• Plastik kelepçe
• Diğer Tek kullanımlık ürünler

5- Diğer Tek kullanımlık ürünler

• Elektrikli süpürgesi torbası, su filtresi, hava filtresi, yağ filtresi, soğutucu vb diğer filtreler
• Kullanılmış kağıt, dolaşımdan çekilmiş kağıt para
• Tükenmez kalem, silgi vb yazma araçları
• Hediye paketleme kağıdı
• Etiket, çıkartma ve ilişkili kimyasal maddeler tek kullanımlıktır ve genellikle kullanımdan sonra atılır.
• Plastik kelepçe

 

Çevre dostu tek kullanımlık ürünler

Çevre dostu ürün nedir?

Çevre dostu ürün;

• canlılara ve doğaya zararı olmayan
• tüm üretim aşamalarıyla doğaya zarar vermeyen,
• kimyasal içermeyen,
• doğaya veya insan sağlığına zararlı herhangi bir katkı içermeyen,
• mümkün olan en az enerjiyle üretilen,
• doğal kaynakların korunmasına özen gösteren,
• biyolojik olarak bozunabilen, gübrelenen ve geri dönüştürülebilen ürünlerdir.

Bu ürünler, doğaya zarar vermez, gezegenimizin enerjisini ve doğal kaynaklarını korurlar.

Çevre dostu tek kullanımlık ürünler ne demek?

Tek kullanımlık ürünler günümüzde pandemi ile beraber kullanımı gittikçe artmıştır. Özellikle plastik ve türevlerinden üretilen tek kullanımlık ürünlerin çevreye verdiği zarar tartışılmaz. Avrupa Birliği bu konuda önemli adımlar atmış ve Temmuz 2021 itibari ile ““Tek Kullanımlık Plastik Ürünlerin ve Çözülebilir Plastikten Elde Edilen Ürünlerin Piyasaya Girişinin Yasaklanmasına Dair Yönetmelik” çıkartmıştır.

Kullanat ürünlerin çevreye vereceği zararlardan dolayı, bu ürünlerin çevre dostu olabilmesi için geri dönüşümü ve gübrelenebilir olması çok önem kazanmıştır. Tahta ve ve türevlerinden üretilmiş tek kullanımlık ürünler doğada kolayca biyolojik olarak bozuna bilmesi, geri dönüşümünün yapılabilmesi ile çevre ve ekoloji dostu ürünlerdir.

Sorulması gereken en önemli soru ise tek kullanımlık ahşap ürünlerin üretilmesi ile ormanlarımız zarar görecek. Öyleyse nasıl çevre dostu olabilirler. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli şey tek kullanımlık tahta ve  kullanat tahta ürünlerin çevre dostu olabilmesi için FSC belgeli hammaddelerden üretilmiş olması gereklidir. FSC(Forest Stewardship Council- Orman Yönetim Konseyi) Sertifikası ile orman ürünlerinin ormanın biyolojik çeşitliliğine, verimliliğine ve ekolojik süreçlerine zarar vermeden elde edilmesini sağlar.

FSC ile ilgili bilgi almak için “FSC(Forest Stewardship Council- Orman Yönetim Konseyi) Sertifikası” yazımızı inceleyebilirsiniz

Çevre Dostu Tek Kullanımlık Ürünler Özellikleri Nedir?

Tek kullanımlık ürünler, genel olarak kısa bir süre kullanılan atılan veya tüketilen malzemelerdir. Tek kullanımlık ürünlerin Çevre dostu olabilmeleri için bu ürünlerin

• biyolojik olarak çözülebilen,
• gübrelenebilir
• kolay geri dönüştürülebilir
• Keresteden üretilen ürünlerin FSC sertifikalı
• Hijyen standartlarına uygun olarak üretilen
• Hijyenik şartlarda tüketiciye sunulan

olmalıdırlar.

Çevre Dostu Tek Kullanımlık Ürünlerin Avantajları

Plastik ve türevlerinden üretilen tek kullanımlık ürünlerin doğada yok olması oldukça uzun sürdüğü ve geri dönüşümü zor olduğu için ağaç, kağıt ve kumaşa kullanmak hem çevre hem sağlık açısından daha faydalıdır. Yaşadığımız dünyanın bizden sonra da var olacağını düşünürsek, sonraki nesillere daha temiz bir dünya bırakmak için kullan-at ürünlerde çevre dostu ürünler kullanmalıyız. Dikkat edilmesi gereken önemli husus ormanlarımızın geleceğini korumak için Osman yönetim sistemine sahip FSC sertifikalı ürünleri tercih etmeliyiz.

Çevreyi koruyan ve ekolojik kullan at ürünlerin avantajları,

1. 100 geri dönüştürülebilirdir
2. Kısa sürede biyolojik olarak çözünebilir
3. Yıkanmadıkları için su, elektrik ve kimyasal deterjan tasarrufu sağlar.
4. Özellikle tekstil ürünlerinde boya ve kimyasal ağartıcı kullanılmaz
5. Hijyenik şartlara uygun üretilirler
6. Canlılara zarar vermezler
7. Zararlı kanserojen maddeler içermezler
8. Gelecek nesiller için daha temiz bir çevre 

Çevre Dostu Tek Kullanımlık Ürünler Nerelerde Kullanılır?

Tek kullanımlık çevre dostu ürünler;

• Piknik, toplantı, düğün, doğum günü gibi Organizasyonlarda
• Otel, pansiyon, yurtlar gibi konaklama yerlerinde
• Restoran, lokanta, kafelerde
• Kuaförler, güzellik salonları, manikür salonları, protez tırnak salonları, dövme salonları ve solaryumlar gibi güzellik merkezlerinde
• Okul, dershane, etüt merkezi, kreş, anaokulu gibi eğitim alanlarında
• Hastane, klinik, huzur evi, estetik merkezleri gibi tıbbi yerlerde
• Su parkları, yüzme havuzları, spor salonları, dans salonları gibi eğlence ve spor alanlarında.